Kronik
pelvik ağrı, 6 ay veya daha uzun süre devam eden, pelvik bölge olarak adlandırılan, özellikle
alt karın bölgesinde hissedilen ağrıdır. Bu ağrılar özellikle adet dönemi,
cinsel ilişki esnasında veya sonrasında şiddetli alt karın ağrısı olarak
belirti göstermektedir. Ayrıca yemek yemek,uzun süre ayakta kalma, idrar yapmak
gibi bazı durumlar da kronik ağrıyı tetikleyebilir. Kronik pelvik ağrı
hastalık değil semptomdur.. En belirgin semptom ise cinsel ilişki esnasında
ortaya çıkan ağrıdır.
Kronik Pelvik
Ağrının Nedenleri Nelerdir?
Hem
sosyal yaşamı kısıtlayan ve hem de psikolojik olarak yıpratıcı olan bu durum birçok kadında
görülmektedir.Ağrını sebebi kadın üreme
organları kaynaklı (jinekolojik), sindirim sistemi kaynaklı (gastrointestinal),
idrar yolları kaynaklı (ürolojik) veya kas-iskelet sistemi kaynaklı
olabilir.Alt karın ağrısına sebep olabilecek birden fazla durum saptanabilirken
bazı durumlarda da hiç bir sebep saptanamayabilir.
Kadın Üreme
Organları Kaynaklı (Jinekolojik) Nedenler:
Kronik
pelvik ağrının yaklaşık yüzde 20’sinin
nedeni jinekolojik kaynaklıdır. En sık sebepler:
·Çikolata Kisti
Hastalığı (Endometriozis)
·Miyomlar
·Adenomyozis
·Pelvik İnflamatuar
Hastalık
Konu başlıkları ile ilgili detaylı
bilgi için sayfamda mevcut,lütfen okuyunuz.
Jinekolojik
nedenlerin dışında kronik pelvik ağrıya neden olabilecek başka rahatsızlıklarda
bulunmaktadır. Bunlar kısaca şu şekilde sıralanabilir;
• İrritabl (Huzursuz) Bağırsak Sendromu (İBS):Huzursuz bağırsak sendromu yaygın olarak üreme çağındaki kadınların %20 sinde görülür ve pelvik ağrıya neden olabilir.Kronik karın ağrısı ve anormal bağırsak alışkanlıkları ve dışkılama sırasında ağrı ile karakterize bir sindirim sistemi hastalığıdır.
• Ağrılı Mesane Sendromu (İnterstisyel Sistit): Semptomlar genellikle sık sık idrara çıkma isteği ve acilen idrara çıkma ihtiyacı (urgency) şeklinde kendini gösterir.
• Divertikülit: Kronik kabızlık, liften fakir beslenme divertiküle sebep olabilir. Bazen divertiküller hiç bir şikayete neden olmazken, bazen iltihaplanarak divertikülit denen duruma sebep olur.Bu durum da genellikle karın ağrısına ek olarak mide bulantısı ve kusma, kabızlık ve ishal oluşabilir.Divertikülit sıklıkla ani başlangıçlı bir ağrıya neden olur ve kronik ağrının sık görülen bir nedeni değildir.
• Fibromiyalji: Vücudun belirli bölgelerinde yaygın kas ağrısı ve hassasiyeti ile karakterizedir. Fibromiyalji olan kadınlar ayrıca yorgunluk, uyku bozuklukları, baş ağrıları, depresyon ve anksiyete gibi duygu-durum bozuklukları yaşayabilirler.
• Fiziksel veya Psikolojik İstismar
Kronik Pelvik Ağrı Nasıl Teşhis Edilir?
• Tıbbi geçmişiniz alınır ve detaylı bir fizik muayene yapılır.
• Kan tetkiki, idrar analizi, cinsel yolla bulaşan enfeksiyon testleri ve gebelik testi de dahil olmak üzere bir takım laboratuvar testleri planlanabilir.
• Pelvik ultrason kadın üreme organları ve çevresindeki organları görüntüleyerek tanıya yardımcı olacaktır.
• Bağırsak duvarını veya mesaneyi değerlendirmek için, bağırsak ultrasonu (endosonografi), bağırsağın kamerayla incelenmesi (rektosigmoideskopi) veya mesanenin kamera ile değerlendirilmesi (sistoskopi) gibi ek yöntemler kullanılabilir.
• Endometriozis ve kronik pelvik inflamatuar hastalık gibi kronik pelvik ağrının bazı nedenlerinin tanısında laparoskopik operasyonlar yardımcı olabilir.
Kronik Pelvik Ağrı Tedavisi
Tedavi için en önemli basamak ağrının sebebini bulmaktır. Daha sonra hem tedaviye yönelik hem de ağrıyı azaltmaya yönelik tedaviler uygulanır. Ağrıyı azaltmak için seçilen tedaviler başlıca medikal tedavi, fizik tedavi, beslenme terapisi ve ameliyatı içerir.
•Yaşam Tarzı Değişiklikleri,Düzenli egzersiz
•Ağrı Kesici İlaçlar
•Doğum Kontrol Hapları
•Fizik Tedavi
•Beslenme Tedavisi
•Cerrahi:Diğer tedavilere cevap vermeyen pelvik ağrı da ameliyat seçeneği mevcuttur.
POLİKİSTİK OVER SENDROMU
Polikistik over sendromu (PCOS), tüm kadınların yaklaşık yüzde 5 ila 8'inde görülen, kadın üreme hormonlarındaki dengesizlik ve metabolik sorunlardan dolayı üreme fonksiyonlarını, genel sağlığı ve fiziksel görünümü olumsuz etkileyen hormonal bir sorunudur .
Polikistik over sendromunu neden oluşur?
Üreme çağında sağlıklı bir kadında yumurtalıklardan ‘östrojen’ ve ‘progesteron’ adlı hormonlar üretilir.Bunlar dişilik hormonlarımızdır. Bu hormonlar adet döngüsünü kontrol ederken beyinden salgılanan ‘folikül uyaran hormon’ (FSH) ve ‘luteinizan hormon’ (LH) yumurtlamayı kontrol eder.
PCOS’da yumurtalıklar normal çalışmaz ve çok fazla testosteron üretir. Yumurtalıklarda buluna birçok minik folikül olgunlaşmamış yumurtalar içerir. Bunların hiçbiri yumurtlamayı uyaracak kadar gelişemez. Yumurtlama olmaması da östrojen, progesteron, FSH, ve LH düzeylerinde dengesizlik yaratır. Östrogen ve progesteron düzeyleri normalden düşüktür. Buna karşın çok fazla androjenler üretilir. Artan androjen düzeyleri adet döngüsünü bozar ve PCOS’da görülen adet sıklığında azalmaya neden olur.
Polikistik Over Sendromu Belirtileri
Ultrasonografik olarak yumurtalıkları polikistik görünümde olanların (yumurtalıklarda birçok minik (< 8 mm çaplı), içi sıvı dolu kesecikler bulunması) yarısından fazlasında polikistik over sendromu gelişmez ve hiçbir başka şikayet bulunmaz.
PCOS’da görülen en sık şikayetler ise şöyledir:
• Adet sıklığında azalma veya adet olamama
• Yoğun adet kanaması: Yumurtlama düzenli olmadığından kanama geciktiği durumlarda kalınlaşan rahim içi doku en sonunda ‘kırılarak’ kanar ve doku kalınlaştığı için kanama şiddeti de artar.
• Erkek tipi kıllanma:Kadınlarda bıyık bölgesi, çene, göğüs ön duvar ve kasıklar da yoğun ve sert kıllanma izlenir.
• Sivilcelenme (Akne): Artan androjenler in cildi daha yağlı hale getirmesi sebebiyle oluşur.
• Kilo artışı: PCOS’lu kadınların %80 kadarı fazla kilolu veya obezdir.
• Erkek tipi saç dökülmesi: Saçlı deride alın ve tepe noktada saçlar incelir ve dökülür.
PCOS ‘un sebep olduğu sağlık sorunları:
• İnfertilite: Yumurtlama olmaması gebe kalma şansını azaltır.
• PCOS her ne kadar üreme çağında görülse de uzun dönemdeki komplikasyon riskleri (diyabet, inme, kalp-damar hastalıkları) yaşla artar.
• Uyku apnesi( insanların uyurken kısa bir süre nefes almasını engelleyen bir uyku bozukluğu.)
•Eğer adet gecikmesi varsa öncelikle gebelik testi
•Pelvik ultrason: Yumurtalıkların polikistik yapıda olup olmadığına bakılır.
Şu üç kriterden ikisinin olması sıklıkla tanı koydurucudur:
1.Yüksek androjen düzeyleri: kan değerleri veya işaret eden fizik muayene bulguları (hirsutizm, akne, erkek tipi saç dökülmesi)
2.Adet düzensizliği: Sık veya seyrek adet veya hiç adet görmeme
3.Polikistik överler
PCOS tedavisi nedir?
PCOS’da tedavi şikayete yönelik yapılır.
Öncelikle yaşam tarzı değişiklikleri: Kilolu veya obez iseniz mevcut kilonuzun %10 kadarını vermek bile adetleri düzene sokar ayrıca insülin direncini ve yüksek kolesterolü düşürdüğü için diyabet ve kalp hastalığı riskini de azaltır.
•Doğum kontrol hapları: En sık kullanılan PKOS için ana tedavi yöntemidir. Haplar bu hastalık için tedavi edici değiller ancak adet düzensizliği, sivilcelenme ve kıllanma şikayetlerinde çok etkinlerdir. Uzun dönemde de PCOS hastalarında artan rahim kanseri riskini de azaltırlar.
•Anti-androjen ilaçlar: En sık kullanılan ajan spironolaktondur.Bu ilaçlar, sivilce ve yüz kıllarının büyümesi gibi bazı PKOS semptomlarına neden olan hormonları bloke eder.
•Progestinler:Çoğunlukla tercih edilen ajan medroksiprogesteron veya doğal progesterondur. Bu ilaçlar düzenli alındığında adetleri düzenler ve rahim kanserine karşı korur.
•Metformin:İnsülin direnci olan vakalarda kullanılır. Bu hasta grubunda kan şekerini düzenleyici metabolik etki ile adet dönemlerini daha düzenli hale getirmeye yardımcı olabilir.
•Sivilce tedavisi için ilaçlı cilt losyonları veya antibiyotikler
•Epilasyon: Ekstra kılları gidermek için lazer tedavisi
•İnfertilite:PKOS'lu kadınların çoğu hamile kalabilir, ancak biraz zaman alabilir. Fazla kilonuz varsa, kilo vermek,,adetlerinizi düzenli hale getirmenize ve hamile kalma şansınızı artırmanıza yardımcı olabilir. Gebe kalınmasına yardımcı olmak için ‘ovulasyon indükleyici’ ilaçlar (yumurtlama tedavisi) kullanılır. İnsülin direnci olanlarda metformin de eklenir. PCOS en iyi tedavi edilebilen infertilite neden